İsrail, 13 Haziran’da İran’ın çeşitli kentlerindeki nükleer tesisler başta olmak üzere ordunun üst komuta kademesini de hedef alan geniş çaplı saldırılar düzenledi. İran Genelkurmay Başkanı, Devrim Muhafızları Genel Komutanı ve bazı üst düzey komutanlar ile 9 nükleer bilim insanı saldırılarda hayatını kaybederken, toplam sivil can kaybı da 224 olarak açıklandı.
Ardından İran ordusu da İsrail’e misilleme saldırılara başladı. İsrail’e balistik füzelerle yapılan misillemede 24 kişinin öldüğü, 500’den fazla kişinin yaralandığı aktarıldı. Son olarak Netanyahu, İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney’in öldürülmesinin iki ülke arasındaki çatışmaları sona erdireceğini iddia etti. Netanyahu, “Planlarımızı kamuoyu önünde detaylandırmayacağım ama ne gerekiyorsa yapacağız” ifadelerini kullandı. İran ise İsrail’e gece boyunca aralıksız füze atacağını duyurdu.
İşte İsrail-İran arasında dakika dakika yaşananlar…
ÇİN’DEN İSRAİL’DEKİ VATANDAŞLARINA UYARI
Çin, İsrail ile İran arasındaki tırmanan çatışmanın güvenlik durumunu kötüleştirmesi sebebiyle vatandaşlarına İsrail’i terk etmeleri uyarısında bulundu.
Çin’in Tel Aviv Büyükelçiliği, kurumsal WeChat hesabından ülkedeki vatandaşları için güvenlik uyarısı yayınladı.
Uyarıda, “Şu anda İsrail-İran çatışması tırmanmaya devam ediyor. Sivil tesisler zarar görürken sivil can kayıpları artıyor, güvenlik durumu daha kötü hale geliyor.” ifadesine yer verildi.
Büyükelçilik, vatandaşlara, İsrail hava sahası kapalı olduğu için, Ürdün sınırındaki gümrük kapılarından kara yoluyla çıkış yapmalarını tavsiye etti.
İSRAİL: FÜZELERİ ENGELLEDİK
İsrail ordusu, saldırılara misilleme olarak İran’dan ateşlenen balistik füzeleri engellediğini ileri sürdü.
İsrail ordusundan yapılan açıklamada, İran’dan yaklaşık bir saat arayla atılan füzeler nedeniyle ülkenin çeşitli bölgelerinde alarmların devreye girdiği belirtildi. Açıklamada, füzelerin hava savunma sistemleri tarafından engellendiği kaydedildi. İsrail acil yardım servisi Kızıl Davut Yıldızı, herhangi bir yaralanma vakasının bildirilmediğini duyurdu.
İsrail’in Yedioth Ahronoth gazetesi, ilk dalgada 3 ila 5, ikinci dalgada ise 1 füzenin ateşlendiğini aktardı. İsrail ordusu, saat 02.00 sularında ülkenin kuzeyinde tespit edilen insansız hava araçlarının da engellendiğini iddia etti.
TRUMP’TAN ACİL TOPLANTI TALİMATI
İsrail-İran geriliminin artması üzerine Kanada’daki G7 Liderler Zirvesi’nden erken ayrılma kararı alan ABD Başkanı Donald Trump’ın, Beyaz Saray’da ulusal güvenlik ekibine acil toplantı talimatı verdiği belirtildi.
Amerikan Fox News kanalında yer alan ve bir Beyaz Saray yetkilisine dayandırılan habere göre, Trump, yerel saatle bu akşam Beyaz Saray’a dönünce ulusal güvenlik ekibiyle buluşacak.
Trump, Durum Odası’nda bir araya geleceği Ulusal Güvenlik Konseyi ekibiyle İsrail-İran gerilimine ilişkin son durumu ele alacak.
Konuya ilişkin henüz Beyaz Saray’dan bir açıklama yapılmadı.
TRUMP ZİRVEYİ YARIDA BIRAKTI
Beyaz Saray, ABD Başkanı Donald Trump’ın, artan İsrail-İran gerilimi nedeniyle Kanada’daki G7 Liderler Zirvesi’nden bu akşam ayrılacağını açıkladı.
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, X hesabından yaptığı paylaşımda, Trump’ın zirveden erken ayrılarak yerel saatle bu gece Washington’a döneceğini duyurdu.
Leavitt, açıklamasında, “Başkan Trump, G7 Zirvesi’nde harika bir gün geçirdi ve hatta Birleşik Krallık ile önemli bir ticaret anlaşması imzaladı. Ancak Orta Doğu’da yaşananlar nedeniyle Başkan Trump, devlet başkanlarıyla bu akşam düzenlenecek yemeğin ardından bu gece ayrılacak.” ifadelerini kullandı.
Salı günü de devam edecek zirvede, Trump’ın, G7 liderlerinin hazırladığı ve İsrail ile İran arasındaki gerilimin azaltılması çağrısı yapan ortak metne imza atmayacağı bildirilmişti.
İSRAİL’DE BÜYÜK YIKIM
İran’ın misilleme hava saldırılarında, İsrail’de 24 binanın ağır hasar aldığı ve 2 bin 775 vatandaşın da tahliye edildiği belirtildi.
Haaretz gazetesi, İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in konuya ilişkin açıklamalarına yer verdi.
Smotrich, emlak vergisi ekiplerinin, İran saldırıları nedeniyle oluşan doğrudan zararlar için yaklaşık 14 bin bildirim aldığını ifade etti.
Maliye Bakanı Smotrich, İran’ın İsrail’le yönelik misilleme saldırılarında, 24 binanın ciddi hasar gördüğünü ve yıkılacağını, 2 bin 775 vatandaşın da tahliye edildiğini kaydetti.
NETANYAHU’DAN ‘AYAKLANMA’ ÇAĞRISI
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail’in saldırılarının devam ettiği İran’daki muhaliflere seslenerek, “İran yeniden büyük olabilir.” dedi.
İran’daki rejim muhaliflerinin Londra merkezli Iran International televizyonuna konuşan Netanyahu, İsrail’in İran’a saldırılarının rejim değişikliği için fırsat doğurduğunu söyledi.
İran’daki rejimin günlerinin sayılı olduğunu ileri süren Netanyahu, İran’daki muhaliflerine ayaklanma çağrısı yaptı. Netanyahu, “İran yeniden büyük olabilir.” diye konuştu.
Netanyahu, İran’ın nükleer programı ve füze üretim kapasitesini yok etmek için daha yapılması gerekenler olduğunu ancak bunu tamamlayacaklarını savunarak, İran’daki rejimin “uzun süre yaşayamayacağını” savundu.
TRUMP’TAN ‘TAHRAN’ MESAJI
İsrail-İran geriliminin iyice yükseldiği bir noktada ABD Başkanı Donald Trump, “Tahran’daki herkes derhal tahliye edilmeli.” ifadesini kullandı.
İsrail ile İran arasındaki gerilime ilişkin Truth Social hesabından yeni bir açıklama yapan Trump, şunları kaydetti:
“İran, onlara imzalamalarını söylediğim anlaşmayı imzalamalıydı. Çok yazık, büyük bir insanlık kaybı. İran nükleer silah sahibi olamaz. Bunu defalarca söyledim. Tahran’daki herkes derhal tahliye edilmeli.”
G7 Liderler Zirvesi için Kanada’da bulunan Trump, son açıklamasında, “İran’da nükleer silah görmek istemiyorum ve bunun gerçekleşmesi için gerekli adımları atıyoruz.” ifadesine yer vermişti.
İNGİLTERE’DEN BÜYÜKELÇİLİK KARARI
İngiltere, İran’ın İsrail’e yönelik füze saldırılarının ardından Tel Aviv Büyükelçiliği ve Kudüs Konsolosluğunda çalışan personelin ailelerini tedbir amaçlı ülkeden çıkardığını açıkladı.
İngiltere Dışişleri Bakanlığı, İsrail’in İran’a yönelik saldırılarına İran’ın füze ve dron saldırısıyla karşılık vermesi üzerine İsrail ve işgal altındaki Filistin topraklarına yönelik seyahat uyarısında güncelleme yaptı.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, “İngiltere’nin Tel Aviv Büyükelçiliği ve Kudüs Konsolosluğunda çalışanların aileleri, önlem amacıyla geçici olarak ülkeden çıkarıldı. Büyükelçilik ve konsolosluk temel görevlerini yapmayı sürdürmektedir.” ifadeleri yer aldı.
Açıklamada, İsrail ve işgal altındaki Filistin topraklarında bulunan İngiliz vatandaşlarına, İngiliz misyonlarına bilgi vererek ülkede bulunduklarını bildirme çağrısı yapıldı ve İsrail hava sahasının kapalı olduğu, Tel Aviv’deki Ben Gurion Uluslararası Havalimanı’ndan uçuşların yapılamadığı hatırlatıldı.
Ancak karayoluyla ülkenin terk edilebileceği kaydedilen açıklamada, Ürdün ve Mısır sınırlarındaki kara sınır kapılarının açılış-kapanış saatleri paylaşıldı.
Açıklamada, “Ürdün ve Mısır’la kara sınır kapıları açık ancak herhangi bir uyarı yapılmadan kapanabilir ve saatleri değişebilir. Yola çıkmadan önce seyahat etmek istediğiniz komşu ülkelerin ikazlarını kontrol edin.” uyarısı yer aldı.
İsrail’in İran’a hava saldırıları düzenlemesi ve İran’ın da buna karşılık vermesinin ardından İngiliz Dışişleri, İsrail ve işgal altındaki topraklara seyahat edilmemesi uyarısında bulunmuştu.
İngiliz The Telegraph gazetesi, İsrail’in İran’a düzenlediği saldırı öncesi Tahran Büyükelçiliğinde çalışanların ailelerinin ülkeden çıkarıldığını bildirmişti.
İSRAİL’DEN TELEVİZYON EKİPLERİNE BASKIN
İsrail’de Ulusal Güvenlik Bakanı aşırı sağcı Itamar Ben-Gvir’in İsrail polisi ve istihbaratına yabancı televizyonların canlı yayınlarını engellemesi talimatının ardından polis Hayfa’da TRT Arapça’nın da aralarında yer aldığı televizyon ekiplerinin kaldığı noktalara baskın düzenledi, ekipmanlarına el koydu.
İsrail polisinden yapılan açıklamada, Bakan Ben-Gvir’in “sıfır tolerans” direktifleri doğrultusunda ihbar üzerine polisin bir hotelde “Hayfa’da limana doğru kameralarını doğrultan kişilerin odasına baskın düzenlediği” belirtildi.
Açıklamada, ekipmanlarına el konulan gazetecilerin ifade vermeye çağrıldığı kaydedildi.
Öte yandan, TRT Arapça televizyonu ve Dubai merkezli el-Gad kanalı, Hayfa’da ekiplerinin kaldığı noktaların İsrail polisi tarafından basıldığını duyurdu.
TRUMP’TAN AÇIKLAMA
ABD Başkanı Donald Trump, “İran’da nükleer silah görmek istemiyorum ve bunun gerçekleşmesi için gerekli adımları atıyoruz.” dedi.
ABD Başkanı Trump, Kanada’da düzenlenen G7 Liderler Zirvesi marjında İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile görüşmesinin ardından gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Trump, İran yönetimini nükleer silahlar konusunda bir kez daha uyarmak istediğini belirterek, “İran’da nükleer silah görmek istemiyorum ve bunun gerçekleşmesi için gerekli adımları atıyoruz.” dedi.
İran’la nükleer müzakerelerde Tahran’a 60 gün süre verdiğini, ancak bu ülkenin bu süre zarfında anlaşmaya yanaşmadığını savunan Trump, “İran’a 60 gün süre verdim ama onlar ‘Hayır’ dedi. 61. günde ne olduğunu gördünüz.” değerlendirmesini yaptı.
Trump, İran’ın yeniden müzakere masasına döneceğine inancını dile getirerek, İran’ın nükleer bir anlaşma yapmak istediğini düşündüğünü belirtti.
“İran’ın bunu imzalamaması aptalca; anlaşmayı imzalamalıydılar.” diye konuşan Trump, İsrail’in “çok iyi durumda” olduğunu söyledi.
İRAN’DAN BMGK’YA ÇAĞRI
İran’ın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Said İravani, İsrail’in saldırılarının kınanması için BM Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) yeni bir mektup gönderdiklerini açıkladı.
Said İravani, New York’taki BM Genel Merkezi’nde, İsrail’in geçen hafta İran’a başlattığı saldırıyla ilgili bilgilendirmelerde bulundu.
İravani, “Bugün, Genel Sekreter’e (Antonio Guterres) ve Konsey’e (BMGK) acil talebimizi yineleyen bir mektup daha gönderdik. Güvenlik Konseyi’ni bu saldırganlık eylemini kınamaya çağırıyoruz.” ifadesini kullandı.
“İsrail’in cerrahi saldırı iddiaları yanlış ve yanıltıcıdır.” diyen İravani, Tel Aviv yönetiminin İran’daki sivil altyapıyı hedef alan “yasa dışı ve ayrım gözetmeyen” saldırılar başlattığını, sivilleri öldürdüğünü, evleri, hastaneleri ve diğer sivil altyapılar tahrip ettiğini söyledi.
İravani, İsrail uçaklarının çok sayıda İran şehrinde yoğun nüfuslu sivil bölgeleri “kasıtlı olarak” hedef aldığını, şimdiye kadar bu saldırılarda, 1480 kişinin öldüğünü veya yaralandığı, hayatını kaybedenlerin en az 224’ünün kadın ve çocuklardan oluştuğunu ifade etti.
İran’ın, bu “barbarca saldırı ve saldırganlığa” karşı meşru müdafaa hakkını kullandığını vurgulayan İravani, Tahran’ın İsrail’e karşı misillemelerinin “savunmacı, hedef odaklı ve orantılı” olduğunu savundu.
ABD’nin silah, istihbarat ve siyasi desteği olmayan İsrail’in bu saldırıları gerçekleştiremeyeceğinin altını çizen İravani, “ABD, bu yasa dışı eylemin sorumluluğunu paylaşacaktır.” dedi.
İRAN FÜZE SALDIRISINA BAŞLADI
İsrail ordusu, İran’dan İsrail’e füzelerin ateşlendiğini tespit ettiklerini bildirdi.
Ordudan yapılan açıklamada, hava savunma sistemlerinin saldırıları önlemeye çalıştığı aktarıldı. Alarm verildiğinde, halkın sığınaklara girmesi istendi. İsrail’in birçok noktasında alarmların çalmaya başladığı belirtildi.
Sirenlerin çaldığı İsrail’de, ordudan vatandaşlara, ‘Sığınaklara gidin’ uyarısı yapıldı.
HAYFA’DAKİ PETROL RAFİNERİSİ FAALİYETİ DURDURDU
İsrail’in kuzeyinde yer alan Hayfa kentindeki petrol rafinerisi, İran’ın misilleme füze saldırısında hasar görmesi nedeniyle faaliyetlerini durdurdu.
Hayfa kentindeki petrol rafinerisi sahibi Bazan şirketinden yapılan açıklamada, İran’ın iki gün önceki saldırısı nedeniyle tesislerde ciddi hasar meydana geldiği belirtildi.
Açıklamada, hasar nedeniyle rafineri ve bağlı şirketlerin tüm tesislerinin faaliyetlerinin durdurulduğu bildirildi.
Kaynak: AA-DHA-İHA-ANKA
