Katiplik mesleği, özellikle hukuksal alanda yazı işlerini düzenleyen bir meslektir. Bu noktada resmi yazışmalardan adli işlemlere, mahkeme tutanaklarından kamu kurumlarındaki belgelere kadar birçok alanda hizmet verebilen katipler, klavyeyi oldukça hızlı ve doğru kullanır. Katip denilince akla ilk olarak adliye katibi gelir. Adliye katibi, mahkemelerde görülen duruşmalar sırasında görev alır ve duruşmalarda söylenen her şeyi hızlı ve doğru şekilde yazıya döker.
Bunun yanında katipler yalnızca mahkemelerde değil, bilgilerin yazıya dökülmesinin önemli olduğu birçok devlet dairesinde de görev alabilir. Adliyeler, noterler, farklı devlet daireleri veya çeşitli özel kuruluşlarda belge yöneticisi veya yazı işleri sorumlusu olarak çalışabilirler.
Katip Ne İş Yapar?
Katiplerin görevleri, çalıştıkları kurumlara göre değişiklik gösterebilir. Ancak hangi kurumda çalışırlarsa çalışsınlar, temel görevleri yazılı kayıtları tutmak, yazılı evrakları düzenlemek ve muhafaza etmektir. İşte katiplerin yaptığı işlerden bazıları:
- Yazılı Belge Hazırlamak: Katiplerin ilk ve en önemli görevi, yazılı belgeleri hazırlamaktır. Resmi yazılar, tutanaklar, dilekçeler, kararlar ve diğer belgeler katipler tarafından hazırlanabilir. Katip, bu resmi belgeleri doğru ve yazım kurallarına uygun şekilde yazmak zorundadır.
- Duruşma Tutanağı Tutmak: Adliyelerde çalışan zabıt katiplerinin asli görevleri arasında tutanak tutmak bulunmaktadır. Duruşmalarda söylenen her şey, kelimesi kelimesine katip tarafından yazılır.
- Veri Girişi Yapmak: Katibin görevleri arasında, tutulan tutanakları kurumun sistemine girmek de bulunmaktadır.
- Resmi Yazışmaları Yönetmek: Katipler, birimler arasında süregelen resmi yazışmaların yürütülmesinde de aktif rol alır.
Katiplik Mesleği Hangi Alanlarda Görülür?
Her ne kadar katip denildiğinde akla ilk olarak adliyeler gelse de, katiplerin çalışma alanları yalnızca adliyelerle sınırlı değildir. Resmi yazışmaların önem arz ettiği, yazılı kayıt tutulması gereken ve belge düzeni gerektiren birçok alanda katiplere ihtiyaç duyulmaktadır. Nitekim katiplik sınav koşulları, katiplerin birçok alanda çalışmasına olanak sağlayacak şekilde zorludur. Peki, katipler en çok hangi alanlarda çalışmaktadır?
- Adliyeler: Katiplerin çalışma alanları arasında en bilinen alan, adliyelerdir. Adliyelerde çalışan zabıt katipleri duruşmalarda tutanak tutar, mahkeme belgelerini düzenler ve kayıtları sistem üzerinde işler.
- Noterler: Alım, satım gibi kritik işlerin yapıldığı noterlerde de katipler çalışabilmektedir. Noter katipleri, işlemlerin kayıt altına alınmasında, belgelerin hazırlanmasında ve imza kontrolünde görev alırlar.
- İcra Müdürlükleri: İcra katipleri, resmi kurumlar ve birimler arasındaki yazışmaların yapılmasında, takip dosyalarının yürütülmesinde ve evrak takibinde görev alırlar.
- Kamu Kurumları: Belediye, kaymakamlık, sosyal güvenlik kurumları veya nüfus müdürlükleri gibi birçok devlet dairesinde yazışma, arşivleme ve belge düzeni işlerini katipler üstlenmektedir.
- Askerî Kurumlar: Bazı askerî kurumlarda, yazışmaların yapılması ve evrak işlerinin yürütülmesi amacıyla katipler istihdam edilmektedir.
Adliyede Katip Görevleri Nelerdir?
Katip denilince akla ilk olarak adliyede görev alan katipler gelmektedir. Zabıt katibi olarak adlandırılan bu katipler, adli süreçlerin kayıt altına alınmasında aktif rol oynarlar. Zabıt katiplerinin görevleri hem teknik hem de resmî yükümlülükler içermektedir. İşte zabıt katiplerinin adliyelerdeki yükümlülükleri:
- Tutanak Tutmak: Zabıt katipleri, mahkeme sırasında sarf edilen her cümleyi kayda alır. Hakimin yönelttiği soruları, yargılanan bireyin cevaplarını, savunmaları, tanık beyanlarını ve kararları kelime kelime yazıya döker.
- Duruşmada Gerekli Belgeleri Hazırlamak: Duruşma sırasında hâkim ve savcının ihtiyaç duyacağı belge, dosya ve klasörleri önceden hazırlar.
- Evrakları Hazırlamak: Mahkeme kararlarını yazıya döker, beyanları alır ve resmi yazıları düzenler.
- Evrakları Sisteme İşlemek: Tutanakları elektronik sisteme aktarır.
- UYAP Kullanmak: UYAP (Ulusal Yargı Ağı Projesi) üzerinden dosya açma, belge yükleme ve yazışmaları yürütme görevlerini yerine getirir.
- Dosya Takibi Yapmak: Dava dosyalarını takip eder, eksik belgeleri kontrol eder ve sürecin düzenli ilerlemesini sağlar.
Katip Olmak İçin Hangi Eğitim Alınmalıdır?
Katip olmak için, adaylardan belirli bir eğitim seviyesi ve teknik yeterlilik beklenir. Türkiye’de zabıt katibi olmak isteyenlerin en az lise mezunu olması gerekmektedir. Liseden mezun olmayan bireyler zabıt katibi olamaz. Bunun yanında ön lisans ve lisans mezunu olan bireyler, kontenjan dağılımında avantaj elde edebilirler.
Katip olmak için alınması gereken eğitimlerden biri de daktilo ve bilgisayar eğitimidir. Katiplik mülakat süreci öncesinde Milli Eğitim Bakanlığı onaylı bilgisayar sertifikası alınması gerekir. Bu sertifika, adayların Word, Excel gibi programları kullanabildiğini gösterir. Ayrıca mülakat sırasında adaylardan 3 dakikada minimum 90 kelime yazmaları beklenir.
Katip olmanın bir diğer şartı da KPSS’den en az 70 puan almaktır. Bu puanın altında kalan bireyler, katiplik mülakatlarına başvuramazlar.
Zabıt Katibi ile Normal Katip Arasında Fark Var Mı?
Zabıt katibi ile normal katipler arasındaki en belirgin fark, zabıt katiplerinin adliyelerde görev almasıdır. Normal katipler noter, nüfus müdürlükleri veya farklı kamu kurumlarında çalışabilirken, zabıt katipleri duruşma tutanaklarını hazırlama, belge yönetimi, sistem kaydı ve UYAP üzerinden işlem yapma gibi görevleri üstlenirler.
Bir diğer fark ise çalışma düzenidir. Zabıt katiplerinin hızlı yazı yazmaları, dikkatli olmaları ve yoğun duruşma temposuna ayak uydurmaları gerekirken; normal katiplik daha sakin ve düzenli bir iş temposuna sahiptir.
Katipler Ne Kadar Maaş Alır?
Her resmî kurum çalışanında olduğu gibi, katiplikte de maaşlar; çalışanın evli olup olmadığına, meslekteki kıdemine, çocuk sayısına ve benzeri kriterlere göre değişiklik gösterebilir. Ayrıca adliyede çalışan zabıt katipleriyle diğer kamu kurumlarındaki katipler arasında da maaş farklılıkları bulunabilir. Bu farklar, çoğunlukla iş yükü, görev kapsamı ve çalışma temposundan kaynaklanmaktadır.
