Asıl adı Süleyman Doğan’dır. Dersim Katliamı’ndan sağ kurtulan ender kişilerden biridir.
Milî aşiretinin Milî köyünde dünyaya gelen Silo Qiz, kemane çalmayı kendisi gibi müzisyen-şarkıcı olan babasından öğrendi. 5 yaşından itibaren kemane çaldığı ve ardından partilerde ve düğünlerde şarkı söylemeye başladığı için Sılo Qiz veya Salo le Petit olarak adlandırıldı.
1937-38 yıllarında Dersim Kürtlerine yönelik soykırımdan sağ kurtulan, bu katliamla ilgili pek çok destansı şarkı söyledi. Şarkılarından biri olan Derê Laç (Laç vadisi), Dersim aşiretlerinin Türk ordusuna karşı direnişinin son mücadelesini anlatıyor. Bu şarkı, Chanson de Roland’ın eşdeğeri olarak görülebilir: o kadar güçlü bir anlatım ki, savaş sahnelerini hayal gücümüzde canlandırıyor.
ÇOK GENİŞ BİR REPERTUARI VARDI
Sılo Qız, bir başka kült şarkısında, Dersim direnişinin efsanevi kahramanı Seyyid Rıza’nın oğlu Bava Yivraim’in, Türk gücünün o zamanki iç rekabeti kullanarak düzenlediği bir komplo savaşının başından itibaren öldürülmesini anlatır.
Sılo Qız ayrıca sayısız türkü, aşk şarkısı ve daha fazlasını besteledi ve söyledi. Repertuarı çok genişti. Kürtçenin Türkiye’de yasak olduğu dönemden kalma birkaç yüz Kürtçe şarkıyı hafızasında tuttu. 1960’lardan itibaren, kayıt cihazlarının ortaya çıkmasıyla birlikte, bu şarkılardan bazıları kaydedilebildi. Ve böylece sonraki kuşakların şarkıcıları Sılo Qız’in repertuarındaki şarkıları bulup seslendirdiler. Ne yazık ki Türk hükümetlerinin baskıcı politikaları nedeniyle birçok şarkısı yok oldu.
2019 yaşında 104 yaşında yaşamını yitiren Sılo Qız, Dersim’in Jele dağının eteklerindeki köyünde toprağa verildi. Dersim’in müzisyenleri, hala onun şarkılarını söylüyor.
