İmralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi’nde tutuklu bulunan Abdullah Öcalan ile haklarında ağırlaştırılmış müebbet bulunan çok sayıda tutuklunun “umut hakkı” gündemi, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin 15-17 Eylül tarihli toplantısında ele alınacak.
Komite, AİHM’in Öcalan, Civan Boltan, Hayati Kaytan ve Emin Gurban kararlarının uygulanması için Türkiye’den 2024 Eylül’de yasal düzenleme talep etmiş, bir yıl süre vermişti. Türkiye’nin adım atmaması sonrası toplantıdan çıkacak olası ara karar merak konusu.
Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) başta olmak üzere hak örgütleri, Temmuz ayında Komite’ye gönderdikleri bildirime “AİHM kararları uygulansın, umut hakkı tanınsın” talebini iletti. ÖHD üyesi ve TBB delegesi Veysi Eski, sürece ilişkin değerlendirmesinde “Devlet ‘umut hakkı’nı bir koz olarak kullanmaya çalışıyor. Artık hukuken son raddeye geldik” dedi.
Eski, “Umut hakkı, herkesin bir gün cezaevinden çıkma umudunun olmasıdır; ‘ölünceye kadar cezaevinde kalır’ gibi hükümler fiili idamdır ve kaldırılmalıdır” diyerek yasal engellerin ayıklanması gerektiğini vurguladı. Mekanizmanın yalnızca idareye bırakılmaması gerektiğini belirten Eski, “Baroların, hukuk örgütlerinin ve insan hakları savunucularının yer aldığı bağımsız bir izleme kuruluna ihtiyaç var” dedi.
Türkiye’nin Bakanlar Komitesi kararlarını yıllardır yerine getirmediğini söyleyen Eski, “Komite yaptırımları siyasi kaygılarla ağırdan alınca devletler kendini sorumlu hissetmiyor; Türkiye 2014’ten beri top çeviriyor. ‘Cumhurbaşkanı affı var’ gibi beyanlarla zaman kazanılıyor. Ancak artık hukuken son aşamadayız” ifadelerini kullandı.
Eski, “Son bir yılda yeni bir süreçten söz ediliyor. Devlet Bahçeli dahi ‘umut hakkı’ vurgusu yaptı. Madem bu hak var ve zorunlu, siyasal şantaj aracına dönüşmemeli” diyerek Komite’den etkin bir ara karar beklentisini dile getirdi: “Türkiye’nin topu taca atma şansı kalmadı; Komite tüm seçenekleri masaya koymalı.” (MA)
