Ceza yargılamalarında sıkça karşılaşılan “sanık” kavramı, hukuki süreçlerde önemli bir rol oynar. Peki sanık tam olarak kimdir, hangi haklara sahiptir ve ceza davasındaki yeri nedir? İşte merak edilen detaylar…
Sanık Ne Demek?
Sanık, bir suç işlediği iddiasıyla hakkında ceza davası açılan kişidir. Yani, savcılık tarafından hazırlanan iddianamede bir suçla ilişkilendirilip mahkemeye sevk edilen birey “sanık” olarak adlandırılır. Ceza muhakemesi sürecinde sanık, henüz suçu sabit görülmemiş ve masumiyet karinesi geçerli olan kişidir.
Sanık ile Şüpheli Arasındaki Fark
Şüpheli: Soruşturma aşamasında suç işlediği değerlendirilen kişidir.
Sanık: Dava açılıp iddianame kabul edildikten sonra bu sıfatı alır.
Kısacası bir kişi hakkında yalnızca soruşturma yürütülüyorsa “şüpheli”, dava açıldıysa “sanık” olur.
Sanığın Hakları Nelerdir?
Türk Ceza Muhakemesi Kanunu ve uluslararası insan hakları belgeleri sanıklara çeşitli haklar tanımaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
Masumiyet Karinesi: Suçu sabit olana kadar herkes masum kabul edilir.
Savunma Hakkı: Kendini savunabilir veya bir avukat aracılığıyla savunma yapabilir.
Adil Yargılanma Hakkı: Tarafsız ve bağımsız bir mahkeme önünde yargılanma hakkı vardır.
Susma Hakkı: Kendi aleyhine olacak şekilde konuşmama hakkına sahiptir.
Delil Sunma Hakkı: Lehine olan delilleri sunabilir, tanık gösterebilir.
İtiraz Hakkı: Mahkeme kararlarına karşı itiraz veya temyiz hakkı bulunur.
Sanık Yargılamada Hangi Süreçlerden Geçer?
İddianamenin Kabulü: Savcılık tarafından hazırlanan iddianame mahkemece kabul edilir.
Duruşmalar: Sanık duruşmalarda ifade verir, deliller toplanır.
Karar: Mahkeme sanığın suçlu olup olmadığına karar verir.
Hüküm: Suç sabitse ceza verilir, değilse beraat kararı çıkar.
Sanık Olmak Suçlu Olmak Mıdır?
Hayır. Sanık olmak, sadece bir suç isnadı altında yargılanmak anlamına gelir. Suçlu sayılabilmek için mahkeme tarafından hüküm verilmesi gerekir. Masumiyet karinesi, adil yargılamanın temel taşlarından biridir.
