Gebelik şekeri, gebelik sırasında ortaya çıkan ve genellikle hamileliğin ikinci yarısında görülen bir durumdur. Tıbbi adıyla gestasyonel diyabet, vücudun insülin üretme kapasitesinin gebelik hormonları nedeniyle azalması sonucu ortaya çıkar. Bu durum, kan şekerinin yükselmesine ve gebelik sürecinin düzenli takibini gerektiren bir sağlık problemine yol açar. Uzman Diyetisyen Elif Bilgin Baş, gebelik şekeri hakkında önemli bilgiler ve beslenme önerileri sunuyor.
Gebelik Şekeri Nedir?
Gebelik şekeri, genellikle hamileliğin ilerleyen dönemlerinde, ikinci ve üçüncü trimesterde gelişir. Vücutta, plasentadan salgılanan hormonlar, insülinin etkisini engelleyebilir ve kan şekerinin kontrolünü zorlaştırabilir. Sonuç olarak, kan şekerinin normal seviyelerin üzerine çıkması, gestasyonel diyabet (gebelik şekeri) olarak adlandırılır. Genellikle doğumdan sonra kaybolan bu durum, ilerleyen yıllarda tip 2 diyabet riski oluşturabileceği için, gebelik şekeri olan kadınların sağlık durumu düzenli olarak izlenmelidir.
Gebelik Şekeri Olan Kadınlar Nelere Dikkat Etmeli?
1. Düzenli ve Dengeli Beslenme:
Gebelik şekeri olan kadınların en önemli yapması gereken şey, beslenmelerine dikkat etmeleridir. Şekerli ve işlenmiş gıdalardan kaçınılmalı, vücudu besleyici kompleks karbonhidratlar, sağlıklı yağlar ve proteinlerle destekleyen bir diyet benimsenmelidir. Tam tahıllı ürünler, kepekli ekmek, kahverengi pirinç gibi gıdalar, kan şekerini dengede tutmaya yardımcı olur.
2. Fiziksel Aktivite:
Hafif egzersiz, kan şekerini dengelemeye ve sağlıklı bir kiloda kalmaya yardımcı olabilir. Düzenli yürüyüşler ve düşük yoğunluklu egzersizler, gebelik şekeri yönetimini kolaylaştırır.
3. Kan Şekeri Takibi:
Gebelik şekeri olan kadınların, doktorları tarafından önerilen sıklıklarla kan şekerlerini takip etmeleri gerekir. Böylece, kan şekeri seviyelerindeki değişiklikler anında tespit edilerek, gerektiğinde müdahale edilebilir.
4. Sağlıklı Ağırlık Kontrolü:
Gebelik boyunca sağlıklı bir kilo alımı sağlanmalı ve aşırı kilo alımından kaçınılmalıdır. Gebelik şekeri olan kadınlar, sağlıklı kilo alımına yönelik doktorlarının önerilerine uymalıdır.
5. Bebek Takibi:
Gebelik şekeri olan kadınların bebeklerinin gelişimi ve büyümesi düzenli olarak izlenmelidir. Doğum sonrası, bebeklerin kan şekeri seviyeleri de kontrol edilmelidir.
Gebelik Şekerinde Sağlıklı Beslenme Prensipleri
Gebelik şekeri olan kadınların beslenme planı şu temel prensiplere dayanmalıdır:
1. Karbonhidrat Alımı:
Karbonhidratlar, kan şekeri seviyelerini dengelemeye yardımcı olmalıdır. Rafine edilmemiş karbonhidratlar, tam tahıllar, kepekli ekmek ve kahverengi pirinç gibi gıdalar tercih edilmelidir.
2. Yüksek Protein Tüketimi:
Proteinler, hem tokluk hissini artırır hem de kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olur. Balık, tavuk, yumurta, baklagiller gibi sağlıklı protein kaynakları tüketilmelidir.
3. Sağlıklı Yağlar:
Omega-3 yağ asitleri içeren yağlar, bebek gelişimi için önemlidir. Zeytinyağı, avokado, ceviz gibi sağlıklı yağ kaynakları beslenmenizde yer almalıdır.
4. Lifli Gıdalar:
Sebzeler, meyveler, kepekli tahıllar, kuru baklagiller gibi lifli gıdalar, sindirimi yavaşlatır ve kan şekerinin dengede kalmasına yardımcı olur.
5. Küçük ve Sık Öğünler:
Gün boyunca küçük ama sık öğünler tercih edilerek kan şekerinin düzenli aralıklarla dengelenmesi sağlanmalıdır. Ayrıca, şekerli içecekler ve fast food gibi işlenmiş gıdalardan kaçınılmalıdır.
