Yıllardır “uzaydan görülebilen tek insan yapımı yapı” olarak anılan Çin Seddi, birçok kişinin zihninde uzayın karanlık boşluğunda kıvrıla kıvrıla ilerleyen dev bir yapı olarak canlanır. Ancak bu popüler inanış ne kadar gerçek? Bilimsel veriler ve astronotların doğrudan deneyimleri, bu konuda oldukça çarpıcı bir tablo çiziyor.
Çin Seddi’nin Uzaydan Göründüğü Efsanesi Nereden Çıktı?
Çin Seddi’nin uzaydan çıplak gözle görülebileceği yönündeki iddialar, neredeyse bir yüzyıla yakındır dillerde. Özellikle 1930’lu yıllarda yayımlanan popüler çizimler ve karikatürler, bu dev yapının Ay’dan dahi seçilebileceğini öne sürüyordu. Ancak gelişen uzay teknolojileri, insan gözünün yetenekleri ve astronotların doğrudan gözlemleri, bu efsaneyi sorgulatır hale getirdi.
Ay’dan Hiçbir Yapay Yapı Görülmüyor
Ay ile Dünya arasındaki mesafe ortalama 384.000 kilometre. Bu kadar uzaktan Dünya’nın yüzeyindeki detayların çıplak gözle ayırt edilebilmesi imkânsız. NASA’nın açıkladığına göre, Ay görevlerine katılan astronotlar – Neil Armstrong dahil – Dünya’daki hiçbir insan yapımı yapıyı göremediklerini belirtti. Dolayısıyla Çin Seddi’nin Ay’dan görüldüğü iddiası tamamen bir şehir efsanesi olarak kabul ediliyor.
Alçak Yörüngeden Bakış: Çin Seddi Görünebilir mi?
Daha makul bir soru şu olabilir: Alçak Dünya yörüngesinden Çin Seddi görülebilir mi? 160-2.000 kilometre arası yüksekliklerden bazı büyük yapılar gözle seçilebiliyor. Özellikle havaalanı pistleri, otoyollar ve barajlar gibi keskin çizgilere ve farklı materyal renklerine sahip yapılar dikkat çekiyor. Ancak Çin Seddi gibi doğal çevreyle renk ve doku açısından benzer yapılar, bu mesafeden çıplak gözle oldukça zor fark ediliyor.
Astronotlar Ne Diyor?
NASA astronotlarından Jeffrey Hoffman, Çin’in üzerinden birçok kez geçmesine rağmen Seddi hiç göremediğini söylüyor. Gerekçe ise oldukça net: Çin Seddi’nin çevresiyle kontrast oluşturmaması ve doğal renklere sahip olması. Aynı durum Mısır piramitleri için de geçerli. Astronotlar genellikle otoyol gibi geometrik çizgiler taşıyan, net sınırları olan yapıların daha kolay fark edilebildiğini ifade ediyor.
Nadir Görülme Anları: Işık ve Açı Etkisi
Bununla birlikte bazı astronotlar – örneğin Ed Lu ve Leroy Chiao – belirli ışık koşullarında Seddi gördüklerini aktarıyor. Özellikle güneş ışığının yatay geldiği zamanlarda, Sed üzerinde oluşan gölgeler bu devasa yapıyı daha görünür kılabiliyor. Ancak bu durum her zaman mümkün değil ve yüksek dikkat gerektiriyor. Leroy Chiao’nun Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan çektiği bir görüntüde Çin Seddi’nin bir bölümü tespit edilse de, kendisi bile o sırada neye baktığından tam emin olmadığını söylemiştir.
Uydular Yardımcı Oluyor ama Her Zaman Değil
Modern uydular, yüksek çözünürlüklü kameralarıyla Çin Seddi’ni net biçimde görüntüleyebiliyor. Özellikle kış aylarında, çevresi karla kaplıyken Seddi daha belirgin hale geliyor. Ancak bu durum, atmosfer koşullarına ve çekim anındaki ışık açısına bağlı. Yani teknolojik yardımla bile Çin Seddi’ni tespit etmek her zaman mümkün değil.
Çin’de Ulusal Bir Efsane
Çin’de Çin Seddi’nin uzaydan görülebilir olması, yalnızca bilimsel değil aynı zamanda kültürel bir anlam taşıyor. 2003 yılında Çin’in ilk astronotu Yang Liwei’nin Seddi göremediğini söylemesi ülkede büyük bir hayal kırıklığı yaratmıştı. Bu açıklamanın ardından okul kitaplarındaki ifadeler revize edildi, “uzaydan görülebilen tek insan yapımı yapı” söylemi geri çekildi.
Hava Kirliliği Görüş Alanını Zayıflatıyor
Son yıllarda Çin’de artan sanayi faaliyetlerinin yol açtığı hava kirliliği, uzaydan görünürlüğü daha da zorlaştırıyor. Astronotların aktardığına göre, bazı günlerde Çin’in üstü kalın bir sis tabakasıyla kaplı olduğundan, yüzeydeki yapıların tespit edilmesi neredeyse imkânsız hale geliyor.
