Dersim’in kendine özgü yeni yıl kutlaması: Gağan… Eski krala elveda, yeni krala merhaba

featured
service
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Aleviliğin en önemli değerleri arasında; insanlara karşı nazik, cömert ve adil olmak ve doğal dünyayı kutsal bir varlık olarak görmek vardır. Bunlardan varlığını hala sürdüren geleneklerden biri Gağan’dır.

Alevi inancına göre dünya, her yıl kozmosun kalıcı bir parçası olarak yeniden hareket eder.  Ancak her yıl farklı bir “dönüşüm sultanı” tarafından yönetilir. Yaz gündönümünün ardından günler kısalmaya başlayınca eski yılın kralı yaşlanır ve yılın sonunda dünyevi krallığını bir sonraki krala devretmeye hazırlanır. Buradaki krallar eski ve yeni yılı temsil eder.

Aralık ayının son Perşembe günü, kış gündönümünden hemen sonra, eski yılı – ve eski kralı- uğurlayan ve yeniyi karşılayan Gağan festivali yapılır.

Festivalin en önemli parçası, birkaç erkeğin kostümler giyip kasaba veya köylerinin etrafında geçit töreni yaptığı Khalkek adlı bir geçit törenidir. Giden kralı temsil eden oyunculardan biri beyaz sakallı ve baston veya yaşlılığın diğer aksesuarlarını taşır. Dünyanın kendisini temsil eden başka bir oyuncu güzel bir kadın kılığına girer. Gelen padişahı temsil eden üçüncü bir icracı, yüzü kararmış genç bir adam kılığında – yüzünün karanlık olduğu söylenir çünkü yıldızı ‘batın’ dünyasında yeni yeni yükselmeye başlamıştır ve ışığı henüz dış dünyaya yansıtılamamaktadır.

Gağan’da müzisyenler davul ve zurna çalarak, bu üç karakter bazen geleneksel kıyafetleri içinde diğerlerinin de katıldığı kapı kapı, ev ev, dükkan dükkan gezer, yiyecek ve günümüzde para toplar.

Geleneksel olarak, tüm yiyecekler köyün en fakir ailesinin evine getirilir, burada bir ziyafet hazırlanır ve kalanlar ailede kalır. Bugün Ovacık’ta çok sayıda ihtiyaç sahibi aileye erzak ve para dağıtılmaktadır. Birinin evinde yemek yemek yerine, geceleri Belediye’de tüm kasabayı kapsayan bir eğlence düzenlenir ve gruptaki erkeklerin yarısı köçeklerin kıyafetleri gibi kıyafetler giyer.

Gağan eğlencesinden birkaç saat önce, gün batımına doğru, vadinin dört bir yanındaki tepeler ve pınarlar gibi kutsal yerlerde dua ritüelleri yapılır. Yeni yıl için dualar edilir ve niyaz adlı verilen lokma paylaştırılır.

Dersim Kızılbaş inancına göer Gağan’ın arkasındaki fikir, kendini ruhsal olarak yenilemektir. Pir Alev dedesi Kedekli Zeynel Batar’a göre; “Dünya yenilenince insan da yenilenir, gençleşir.” Gağan bu yenilenmenin kutlanmasıdır.

0
mutlu
Mutlu
0
_zg_n
Üzgün
0
sinirli
Sinirli
0
_a_rm_
Şaşırmış
0
vir_sl_
Virüslü
Dersim’in kendine özgü yeni yıl kutlaması: Gağan… Eski krala elveda, yeni krala merhaba

Tamamen Ücretsiz Olarak Bültenimize Abone Olabilirsin

Yeni haberlerden haberdar olmak için fırsatı kaçırma ve ücretsiz e-posta aboneliğini hemen başlat.

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Giriş Yap

Dersim Haber ayrıcalıklarından yararlanmak için hemen giriş yapın veya hesap oluşturun, üstelik tamamen ücretsiz!

Bizi Takip Edin